Davul Dersleri ve Teknikleri - 9

BATERİ - DAVUL DERSLERİ

Yazan : Yavuz Küçükyıldırım

DERS 9. Son öğrendiklerimizi pekiştirelim

Son dersimizde üçlemeler, bağlar, noktalı vuruşlar üzerinde çalışmalar yapmıştık

Yukarıdaki ilk örneğimizde bir sekizlik ve iki onaltılık notanın, bağ ile onaltılık notadan nasıl oluştuğunu mercek altına alalım. Bu sayede bağ kavramını daha iyi anlamış olacağız.

Onaltılık notada bir dörtlük vuruşun içinde dört tane onaltılık olduğunu ve pa-pa-pa-pa şeklinde seslendirebildiğimizi biliyoruz. Yukarıdaki örneğimizde 4/4’lük ölçümüz içinde iki dörtlük nota yazılmış ve iki dörtlük de sus var. Birinci dörtlükte pam-pa-pa direkt olarak yazılmış. İkinci dörtlük, bağ olmasaydı pa-pa-pa-pa şeklinde seslendirebilirdik.

Şimdi ikinci dörtlükteki bağın, birinci dörtlükteki aynı sesi vermesini sağlayan bu bağ işlemini, bağın olduğu notanın, bağlandığı nota kadar uzatılması işlemini yaptığımızdan. Pam-pa-pa olan birinci dörtlükteki sesi Paa-pa-pa şeklinde de yorumlayıp anlayabiliriz, sanırım. 4tane bacaklı, çift çengelli 16’lık notaların ikinci ayağının değerini, birinci ayağa kaydırdığımız için bu ayak artık 16’lık olmayıp 8’lik değere yükseliyor. Ve peşinden gelen iki adet 16’lık ile Güm-pa-pa veya Pam-pa-pa seslerini verebiliyor. Bu örneği ikinci derste sekizlik ve onaltılıklar kavramını öğrenirken basit ezgilerle sizlere aktarmıştık. O dersleri hatırlarsanız veya dönüp bakarsanız aradaki ilişkiyi çok daha iyi kavramanıza yardımcı olabilir.

1 2 3 4
> > > >

R L L R R R

1 2 3 4

Benzer şekilde bağlarla yapılan nota vuruşunu ve sesini uzatma işlemine bir örnek daha verdik. Bu örneği hem bağ ile hemde altında aynı eşdeğer sesleri veren noktalı notalarla yapıyorum ki, geçen derslerde yaptıklarımızı tam yerlerine oturtalım.

Dikkat ederseniz, ilk dörtlük ölçüde (üstteki) sekizlik tek çengelli notaların birincisi ikinciye, o da üçüncüye bağlanmış vaziyette. Bunu gölgeli vuruşlarla ve R-L şeklindeki simgelerimizle belirtirsek birinci vuruşta aksan var, ikinci ve üçüncüde yok-gölge vuruş gibi düşünün ve hiç se çıkartmadan birinci vuruşu uzatıyoruz.. Nihayet dördünvü vuruşu yapıyoruz. Bu durumda sekizliklere göre çıkacak olan ses pa-a-a-pa olacaktır. (RLLR) Başka bir seslendirmeyle de Pa-es-es-pa pam – pam gibi bir duygu yaratacaktır. Bağın oluşturduğu uzatma, ilk vuruşun devamını, gelen bağlı nota kadar uzatma sağlatıyor.

Noktalı notada ise bunun, yani noktanın önüne geldiği notanın değerinin yarısı kadar uzatma sağladığını öğrenmiştik. Örneğimizdeki bir dörtlük notanın yanındaki nokta onu yarısı kadar yani sekizlik kadar uzatıyor.

Verdiğimiz iki örnekteki bağlı notalarla diğeri aynı vuruşları sağlıyorlar. Bunu deneyerek iyice anlayın.



Son verdiğim iki 4/4’lük ölçülerde de sağ taraflarla sol taraflar aynı şeyleri çalıyor. Analiz edip matematiksel denkliklerini anlayın.

Bu derslerde öğrendiğimiz noktalı ve bağlı vuruşlarla Shuffle, Swing, Latin ritmlerde çok güzel kullanımlar yapacağız.


Mesela yanda gördüğümüz onaltılık notaların ortadan iki tanesinin bağ ile bağlanmasıyla elde edilen bu senkop tarzı vuruş (Senkop=seslerin kayarak yer değiştirmesi ve kuvvetlendirilmesi gibi bir şey) caz ve latin ritmlerde vazgeçilmez bir şeydir.

Senkop kavramını ilerde başlı başına ele alacağız.

Gelelim Üçlemelere. Bir dörtlük üçlemelerde çıkan seslerle vuruşların ilk kavranması gerçekten zordur. Hele 1-2-3-4- diye sayarak vurmak ve refleks olarak sağ el-sol el hatta sağ ayak sol ayak kullanmak zordur. Ama, alttaki ilk sırada verdiğim iki ölçü 4/4’lük es’li ve bağ’lı nota grubunu analiz ederek öğrenirseniz bunu kolayca aşabilirsiniz.




Üçlemelerin onaltılık olanlarını da vals temposundaki gibi 1-2-3 bir-ki-üç....şeklinde yaparak kolayca aşabilirsiniz.



R L L R L L R L L R

L R R L R R L R R L ŞEKLİNDE ÇALIŞARAK KUVVET DENGELEMESİ YAPIN

> >

Ama esas çalışmanız R-L-R-L-R-L şeklinde ve aksanları sağa ve sola dayalı eşit bir şekilde çalışma size çok şey katacaktır. İlerideki çalışmalarınızda bu vuruş şekli single ve double stroke’lar kadar önemlidir. Şimdi bizim konumuz bu kadarla sınırlı.

Bu dersimizin sohbeti kısmında ise size bileklerinizin daha sonraki aşamalarda moeller tekniği denilen bir taşla iki kuş vurulan kavramına özdeş kullanımın temel refleksleri üzerinde durmak istiyorum. Davul çalışmalarında el ve ayakları kullanırken hele ritm hızlı ise, çalanlar çabukça yorulabilir. Bu, başlangıç dönemlerinde daha fazladır. Bu noktadan hareketle, eski üstadlar vuruşları incelemişler ve çeşitli kolaylıklar getirmişlerdir.

Mesela tabure üstünde elinizi şaplak vurur gibi ön kol hareketinizle vurusanız bir süre sonra yorulur ve kesilirsiniz. Ama bu vuruşları mesela sekizlik vuruş gibi bilekten ve parmak ucundan yaparsanız bu yorgunluğu yarıya indirebilirsiniz. Bilekten vuruş derken Elinizin iç tarafını olduğu gibi taburenin veya dizinizin üstüne koyun. Baş parmağınızın bağlı olduğu tombul bilek kısmıyla yere bastırırken parmak uçlarınızı tabureden veya dizinizden kaldırın, hani uçak kalkıyormuş gibi!... bu arada bileğinizi kaldırmıyorsunuz; yere basılı durumda..... Şimdi tam tersini yapıyoruz: Parmak uçlarını bastırıp bileğinizi kaldırıyorsunuz. Balıklama denize atlayan parmaklar gibi....

Bunu darbukada veya bongoda –kısacası- masada yaparsak Güm-Tek güm-tek....diye ses çıkar. İşte bu hareketi her iki elle yaparak, moeller tekniğinin başlangıcını yapacaksınız. Bu hareket, refleksinize yerleştiği zaman, sekizlik ve onaltılık vuruşlarda yarı yarıya kuvvet kullanarak çok güzel cymbal-hi-hat sesleri çıkaran biri olacaksınız. Bu konu burada bitmeyecek, zaman zaman üstünde duracağız.

Daha önce ayak çalışmalarında bahsetmiştim; aynı tekniği topuk-parmak uçları ile ayaklarınızda da çalışmanız gerekir. Hem refleks için hem de sayma gereken durumlarda çok yararlı olacaktır. Bu tarz çalışmayla tren sesi-tren ritmi çıkaran bir hızı yakalayın. Hem ufkunuzu genişletecek, hem de ileride bilek kullanmayla ilgili farkında olmadığınız epeyce kazançlı bir iş yapmış olacaksınız.

Bunu ayrıca sol el için (cradle meraklılarına) elin tabanını ve hemen peşinden elin sırtını (bir ön bir arka) getirecek el vurmaca gibi hareket ettirmelerinde fayda vardır. Böylece 2/4’lük ritm ile 1-2 1-2- gibi çalışabilirler. (Bu anlattıklarım komik gelmesin, ileride ne kadar çok işinize yarayacağını ben biliyorum.)