Bateri - Davul Dersleri ve Teknikleri - 12

BATERİ - DAVUL DERSLERİ

Yazan : Yavuz Küçükyıldırım

DERS 12: Senkop, notalardaki ses kaydırmaları.


Senkop çok basit anlamda, ölçüler içerisinde bir notanın hafif vuruşla başlayıp kuvvetli vuruş üzerine devam etmesi demektir.

Bize bu teorik kavramı değilse de oluş biçimi bilgi takviyesi yapacaktır.

Senkop notalarda yer değiştirme sonucu oluşturulur. Bu kavramın alt yapısını önce bir dörtlük ve iki dörtlük notalarda görerek esas olan sekizlik ve çok kullanılan onaltılık üzerinde görelim ve bu derste ayrıca batı ritmlerinde önde gelen iki ritmi çeşitli yanlarıyla inceleyelim.

>

1 2 3 4

Örneğimizde bir adet dörtlük notanın yanında ikilik nota ve onun yanında da bir dörtlük nota bulunmakta. Bir-iki-üç-dört diye sayarak birinci dörtlük vuruşu yaptıktan sonra ikinci vuruşu biraz kuvvetlice ikilik notada yaptığımızda ve üçüncü vuruş olan dörtlük notaya da normal kuvvette vuruğumuzda bir senkop oluşumundan bahsedebiliriz.


1 & 2 & 3 & 4 &

Sekizlik ve dörtlük notalarla oluşturulmuş senkop ilk üç vuruşta yer almaktadır ve ilk iki dörtlüğü kapsamaktadır. Hemen peşinden onaltılık ve sekizliklerden meydana gelmiş iki dörtlüğü kapsayan senkoplarla dört dörtlük ölçü tamamlanmış olur.

Benzer şekilde sekizlik bir notadan sonra gelen dörtlük ve onun peşinden gelen bir nota sıralanmasında, birinci vuruşu normal kuvvetle ve ikinci vuruşu kuvvetlice yaptığımızda, nota yer kaydırmaları tekniğinin yanında sesin hafif başlayıp kuvvetli vuruşumuz üzerine devam etmesi bize senkop olgusunu öğretmiş olur. Bu örneği onaltılık-otuzikilik gibi küçülterek devam ettirebiliriz.

Senkoplu notayı oluşturma böyle bağ ile yapılabilir. Ortadaki notaya kuvvetlice vurulması yeterlidir. Örnekte onaltılık notanın sekizlik notayla bağlantılı senkopunu görmektesiniz..



Senkoplu vuruşlar genellikle bir küçük nota değerinin peşinden gelen daha büyük nota değerinin sese hakim olan kuvveti ve tekrar küçük değerli nota gelişi şeklinde yapılandırılır. Hemen her müzik türünde ama özellikle caz ve latin müziğinde daha fazla kullanım alanı vardır.



Yukarıdaki notalarla aşağıdaki notaları kıyaslayın.Benzer noktaları yakalayın





Rock, Heavy Metal ve Funk tarzı yeni ritmlerde de bass drum vuruşlarında bu motif çok yaygın kullanılır. İlerleyen sayfalarımızda bu vuruşları iki vuruş değerindeki ve bir vuruş değerindeki analizlerimizde vurgulayarak belirteceğiz ve sağlam öğrenilmesi için nasihat vereceğiz.



Bahsettiğimiz bir ve iki vuruşluk analizler, yaygın ritmlerde çokça kullanılan motif ve pattern’lerin bir parçasıdır ve genellikle derslerimizin başından beri anlattığımız standart çalışma etüdlerinde hep yer alan bilgilerdir. Basit bir örnek belirtmek gerekirse, Paradidle, bu vuruşların hemen başında gelebilir. İlerideki örneklerde el ve ayak ile yapılmış paradidle’ların neleri oluşturduğunu, sekizlik ve onaltılık senkop tarzı vuruşlarla nelerin yapıldığını görünce siz de şaşıracaksınız. Bu nedenle bahsettiğim vuruşları çok iyi çalışın.

Bu örnekte ilk iki dörtlükte paradidle sağ ayak ve sol el arasında yapılıyor ve çok güzel ve zor bir ritm örneği oluşturuyor. Peşinden gelen senkoplu bir dörtlük aslında sağ eli sekizlik gidildiği için 16’lık bir el ayak kombinasyonu oluşturuyor.Ve rock’çularla funk’çıların dördüncü dörtlüğü motifi tamamlıyor. Bu ritmi tanımayanınız yoktur herhalde. Bu ritmi, parçalarını etüd ederek, sağ elinizi sekizlik giderken yapmaya çalışın. Eğer şimdi yapamazsanız-ki çok zordur; uğraşılması gerekir. Zaman içinde yapacaksınız. Ama, seslerini beyninizde oluşturmaya çalışın. Okuyarak yapmayı deneyin. Bir dörtluk parçaları yaptıktan sonra çok yavaş şekilde birleştirdiğiniz zaman bir de bakacaksınız ki kendiliğinden hız kazanıyorsunuz. Bakalım parçalara ayırdığımızda durum nasıl gözüküyor:



Yazmış olduğumuz ders notları arasında anliz için yazmış olduğumuz notalarda çok çeşitli beat ve rock pattern ve motifleri gizlenmiştir. Bu notlardan birazcık nota bilgisi edinmiş arkadaşlar bu öğrendiklerini biraz daha ilerletip pekiştirerek bu motiflerin ritmlerini rahat bir şekilde atabilecek duruma erişebilirler. Bütün mesele, biraz anlamış oldukları nota bilgilerini, vermeye çalıştığımız refleks yeteneğini geliştirme etüdleriyle birlikte kullanabilme becerisi için sabırla ve düzenli çalışmaları.... Bu çalışmalar belli bir ölçüyü geçmiş ise çalışmalarının neticesini almış olduklarını görmekteler.


Bundan sonraki aşamada motif olarak verilmemiş olan birkaç ritmin örneğini aşağıda veriyorum.

Bu verdiğim ritm motifi benim için en zor olan pattern’lerden biridir.Sağ ayak ve sol elin bu gidişine, sağ elle sekizlik hi-hat vuruşu eklenerek yapılacak çalışmadır. Bir dörtlük parçalara ayırıp analiz ederek uğraşmanızda yarar vardır.(Notayı yazarken en son vuruşu trampet yerine 2.nci alto tomtom yerine kaydırmışım. Esas olan vuruş yeri trampettir. Ama hoş bir ses ve görüntü vermiş. Bilerek değiştirmedim.)

Burada yazılı olan sağ ayak ve sol el hemen en çok bilinen beat vuruşunu vermektedir. Sol el kullanırken hi-hat’in pedalını sol ayakla kullanır ve hi-hat üzerinde sekizlik vuruşlar yaparsanız vuruş karakterinize göre yüzlerce hızlı-yavaş parçanın temel ritmini yakalamış olursunuz. Benzer olarak:

bu ritm ile

bu ritm altyapısı binlerce parçanın temelini teşkil etmektedir. Yapılacak ilave bu ritmlere sağ elle sekizlik vuruşları ve 2-4’lerde hi-hat’i kullanmaktır.

Ancak, bu yeter mi?.... Hayır, çünkü biz hi-hat’e vuruş tekniklerini, hi-hat’in açılma ve kapanmasından elde edilen güzel sesleri henüz tam olarak ortaya koymadık. İşte bu eksikliği gidermek için aşağıdaki çalışmaları yapalım. TWİN PEDAL kullanmak niyetinde olanlar yukarda görülen iki ritmi sol ayakla başlayarak tam tersine çok çalışsınlar.....

Alttaki vuruşlar disko ritmini veren ve ikinci sekizliklerde hi-hat’i birazcık açarak hafif aksan verdiğimiz vuruşlarla yapıldığı takdirde kendine has bir güzellik oluşturur

o o o o


göstermiş olduğumuz bu “o” işaretleri hi-hat’in pedalını gevşek bırakan ve hi-hat’i açılırken yapılan vuruş kavramını gösterir. Yani bu “o” işareti hi-hat pedalını açma işlemini anlatır.

Aynı noktadan hareketle, “+” işareti de hi-hat’in pedalının kapatılmasını yani pedala basılmayı gösterir.

Demek ki, örnekteki notaları biraz daha ilerletirsek son şeklimiz şu olur:

o o o o

+ + + +
Dikkat edilirse, hi-hat pedalının zorunlu olarak basılı tutulduğu yerlerde “+” işaretlerimiz yer almakta. Tabi burada her davulcunun kendi karakteristiği olan hi-hat’i açma yüksekliği, vuruş kuvveti ve sol ayağının kalkma mesafesi gibi özellikler şahıslara bağlıdır.(Biraz da parçaya)

o + o +
o ve + nın yandaki gibi yazılması da mümkündür. Burada dikkat ederseniz beat tarzı vurulan ritmde üçüncü sekizlikte hi-hat pedalı açılırken vuruş biraz aksan kazanıyor, dördüncü sekizlikte (dörtlükte değil, dikkat) hi-hat kapanıyor, vuruşlar devam ediyor ve yedinci sekizlikte hi-hat tekrar açılırken vuruş yapılıyor ve nihayet sekizinci sekizlikte hi-hat kapalı hale geliyor. Çıkan sesler de bizim istediğimiz güzelliği veriyor.

Şimdi aynı örnek notalarımızda açma kapama ve vuruş şeklimizi değişik yazıp farklılıkları inceleyelim:

o + o + o + o +


Tamamen farklı bir şey çıktığını anlamak o kadar zor olmasa gerek!...

Yandaki örneği de ikinci ve dördüncü vuruşlarda açık hi-hat ile çalma, tamamen kapalı çalmaktan çok farklı olacaktır.

Hi-hat’lerle ilgili yaptığımız bu örnekleri birinci vuruşta açma kapamalar ve ikinci vuruşta açma kapamalar gibi iki ayrı şekilde epeyce çalışıp sol ayağınızı ve moeller tekniği ile sağ elinizin bilekten hareketini pekiştirin.

Aşağıdaki motiflerde Rock ve Beat ile ilgili ritmlerin sol - el sağ ayak vuruşlarını çok iyi çalışmanızı öneriyorum.

















Öğrencilerin bundan sonraki çalışmaları, eğer devam edeceklerse, mutlaka bu düzeyin üstünde ders veren saygıdeğer hocalar sayesinde olacaktır. Müzik piyasamızda, dershane ve hoca olarak çok kıymetli arkadaş ve üstadların olduğunu biliyorum. Ancak yazılı belge olarak çok eksiklik olduğu da malum. Benim davul çalmayı öğrenmemde birinci dercede rolü olan, kendisi de davulcu olan ve Türkiyede bu işi meslek kolu haline getiren babam’ı ve Rahmetli bateri hocam Salim Ağırbaşı anarken, 1960’larda yazmış olduğu metodunun piyasadan kaybolmuş olduğunu üzülerek gördüm. Bunun yanında, hiç bir yayın yok derken çok kıymetli bir davulcu ve faydalı insan olduğunu gördüğüm Dede lakaplı İlhan Özdeniz’in davul metodunu duydum ve hemen aldım. Gerçekten, davul için çok güzel şeyler yazmış. Hepinize tavsiye ediyorum. Ölçü ölçü inceleyin ve çalışın.